Spis treści
Co to jest metotreksat i jak działa?
Metotreksat to lek o działaniu immunosupresyjnym oraz przeciwnowotworowym. Jego mechanizm polega na hamowaniu tworzenia nowych komórek tkanek przez wpływ na syntezę DNA, w roli antagonisty kwasu foliowego. Głównym celem stosowania metotreksatu jest:
- zmniejszenie aktywności układu odpornościowego,
- efektywna terapia chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) oraz łuszczyca,
- leczenie nowotworów, w tym różnych rodzajów białaczek.
W kontekście chorób autoimmunologicznych, metotreksat podawany jest w mniejszych dawkach, co pozwala na skuteczne kontrolowanie objawów, ale jednocześnie ogranicza ryzyko nadmiernej immunosupresji. Dzięki tym właściwościom, stanowi on kluczowy element w terapii RZS, znacznie poprawiając jakość życia pacjentów.
Jakie są dawki metotreksatu i jak wpływają na zdrowie?
Dawkowanie metotreksatu jest zawsze dopasowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta, z uwzględnieniem specyfiki choroby oraz celów terapeutycznych. Na przykład, w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) zazwyczaj stosuje się mniejsze dawki, wynoszące od 10 do 25 mg tygodniowo. Z kolei w leczeniu nowotworów potrzeby są znacznie większe, co może prowadzić do dawek przekraczających 100 mg. W takich sytuacjach niezbędna jest szczególna ostrożność, ponieważ zwiększa się ryzyko toksyczności metotreksatu.
Respektowanie ustalonego schematu dawkowania jest niezwykle ważne. Przekroczenie zalecanej dawki może skutkować poważnymi efektami ubocznymi, na przykład:
- uszkodzeniem wątroby,
- uszkodzeniem szpiku kostnego.
Najczęstsze objawy toksyczności to:
- nudności,
- wymioty,
- osłabienie układu odpornościowego.
Regularne badania oraz monitorowanie wyników laboratoryjnych to kluczowe elementy, które umożliwiają wczesne zidentyfikowanie ewentualnych problemów zdrowotnych związanych z terapią. Pacjenci powinni ściśle stosować się do wskazówek lekarza oraz niezwłocznie informować o wszelkich niepokojących objawach. Odpowiednie dawkowanie oraz systematyczne monitorowanie mają ogromny wpływ na poprawę stanu zdrowia i jakość życia osób z chorobami autoimmunologicznymi.
Jakie są skutki uboczne metotreksatu związane z wagą?
Skutki uboczne metotreksatu mogą wyraźnie oddziaływać na wagę pacjentów. Utrata apetytu, nudności oraz wymioty to powszechnie występujące dolegliwości, które często prowadzą do utraty masy ciała. Z drugiej strony, niektórzy pacjenci zauważają przyrost wagi, co jest szczególnie widoczne u osób stosujących sterydy, które z kolei mogą zwiększać łaknienie. Badania sugerują, że w pierwszych miesiącach leczenia pacjenci mogą stracić od 2 do 5% wagi z powodu działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego.
Jednakże są także tacy, którzy odnotowują wzrost masy ciała, co może świadczyć o poprawie stanu zdrowia oraz pozytywnej reakcji na terapię. Ważne jest, aby mieć na uwadze, że wahania w wadze są również związane z nawykami żywieniowymi oraz poziomem aktywności fizycznej. Otyłość oraz niedowaga mogą wpływać na skuteczność metotreksatu. Osoby z nadwagą są zazwyczaj bardziej narażone na ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, takich jak hepatotoksyczność, co może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.
W związku z tym lekarze oraz pacjenci powinni szczególnie uważnie obserwować zmiany w wadze i wprowadzać odpowiednie modyfikacje w diecie, aby minimalizować negatywne skutki uboczne stosowania tego leku.
Jakie objawy niepożądane mogą wystąpić podczas stosowania metotreksatu?
Podczas leczenia metotreksatem pacjenci mogą doświadczyć różnorodnych skutków ubocznych. Najczęściej występujące dolegliwości to:
- nudności oraz wymioty,
- zmiany w obrazach krwi, takie jak niedokrwistość czy pancytopenia,
- hepatotoksyczność, szczególnie w przypadku wyższych dawek leku,
- owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej,
- zwiększona podatność na infekcje.
Należy mieć na uwadze, że w dłuższym okresie stosowania metotreksatu mogą wystąpić jeszcze rzadsze skutki, takie jak nowotwory. Dlatego kluczowe jest, aby pacjenci pozostawali pod regularną kontrolą lekarza i niezwłocznie zgłaszali wszelkie niepokojące objawy. Taka postura umożliwia szybsze reagowanie na ewentualne komplikacje.
Jak metotreksat wpływa na apetyt i odżywianie?
Metotreksat może wpływać na apetyt pacjentów, powodując uczucie nudności, wymioty oraz ogólny dyskomfort w obrębie układu pokarmowego. Takie dolegliwości często prowadzą do braku apetytu, a nawet jadłowstrętu. W związku z tym, pacjenci mogą doświadczać niedoborów składników odżywczych oraz mieć problemy z utrzymaniem odpowiedniej masy ciała.
Często borykają się z trudnościami w spożywaniu wystarczającej ilości kalorii i ważnych substancji odżywczych, co może skutkować utratą wagi. W przypadku nasilonych objawów, takich jak przewlekłe nudności czy wymioty, zaleca się:
- regularne jedzenie niewielkich, lekkostrawnych posiłków,
- interwencję dietetyczną, na przykład w postaci suplementów witaminowych,
- rozważenie podania żywienia pozajelitowego lub dożylnego w skrajnych przypadkach.
Ważne, aby osoby w trakcie terapii metotreksatem dbały o dietę bogatą w białko oraz zdrowe tłuszcze, co może skutecznie przeciwdziałać niedoborom. Należy również unikać potraw tłustych i ciężkostrawnych, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia nudności. Kluczowe jest monitorowanie zmian w apetycie oraz dostosowywanie diety, co odgrywa dużą rolę w procesie leczenia.
Utrzymanie zrównoważonego stylu odżywiania jest niezbędne dla złagodzenia negatywnych skutków ubocznych stosowania metotreksatu.
Jakie zmiany w wadze obserwują pacjenci podczas leczenia metotreksatem?
Leczenie metotreksatem wiąże się z różnymi zmianami w wadze, które są indywidualne dla każdego pacjenta. U wielu osób można zaobserwować utratę masy ciała, co często wynika z:
- nudności,
- braku apetytu,
- ogólnego osłabienia organizmu.
Badania wskazują, że w pierwszych miesiącach terapii pacjenci mogą stracić od 2% do 5% swojej wagi. Z drugiej strony, niektórzy mogą zyskać na wadze, co najczęściej związane jest z zastosowaniem innych leków, takich jak glikokortykosteroidy, które są stosowane w leczeniu chorób autoimmunologicznych. Te leki potrafią zwiększać uczucie głodu i sprzyjać odkładaniu tkanki tłuszczowej. Ponadto, ból stawów może ograniczać aktywność fizyczną, co z kolei również sprzyja tyciu.
Na zmiany w masie ciała mają wpływ także nawyki żywieniowe pacjentów. Osoby, które tracą na wadze, mogą mieć trudności z dostarczeniem odpowiednich składników odżywczych, co może prowadzić do niedowagi. Z kolei ci, którzy przybierają na wadze, narażają się na ryzyko otyłości. Problemy z wagą mogą negatywnie wpływać na skuteczność terapii metotreksatem oraz zwiększać ryzyko poważnych skutków ubocznych, takich jak hepatotoksyczność.
Dlatego tak ważne jest regularne monitorowanie masy ciała oraz indeksu masy ciała (BMI), co pozwala na ocenę tych zmian i dostosowanie leczenia oraz diety. To z kolei umożliwia minimalizację negatywnych skutków terapii.
Jakie są konsekwencje dla pacjentów z otyłością przy stosowaniu metotreksatu?
Pacjenci borykający się z otyłością oraz stosujący metotreksat mogą napotykać poważniejsze problemy zdrowotne. Otyłość zwiększa ryzyko hepatotoksyczności, czyli uszkodzenia wątroby, co w przypadku stosowania metotreksatu może prowadzić do dodatkowych komplikacji. Badania wskazują, że nawet standardowe dawki leku mogą wywołać uszkodzenia wątroby, a obecność otyłości jeszcze bardziej potęguje to ryzyko. Z tego powodu systematyczne monitorowanie funkcji wątroby jest niezbędne dla tej grupy pacjentów.
Ponadto, osoby z nadwagą mogą napotykać trudności przy dostosowywaniu dawkowania metotreksatu. Otyłość wpływa na rozkład leku w organizmie, co oznacza, że standardowe dawki mogą okazać się zbyt niskie lub wręcz prowadzić do toksyczności oraz niepożądanych efektów. Właściwe dopasowanie dawek oraz regularne badania laboratoryjne, jak na przykład morfologia krwi, są zatem kluczowe, aby monitorować ewentualne zmiany.
Zaburzenia krwi, takie jak anemia czy leukopenia, mogą być bardziej wyraźne u pacjentów z otyłością, co może sugerować ich związek z terapią metotreksatem. Dlatego konieczne staje się również dostosowanie stylu życia. Zmiany w diecie oraz zwiększona aktywność fizyczna nie tylko przyczyniają się do poprawy ogólnego stanu zdrowia, lecz także mogą minimalizować ryzyko wystąpienia skutków ubocznych związanych z metotreksatem. Takie kroki z pewnością przekładają się na lepsze efekty terapeutyczne oraz wyższą jakość życia pacjentów.
Jak dieta wpływa na zdrowie pacjentów przyjmujących metotreksat?
Dieta odgrywa kluczową rolę w zdrowiu osób przyjmujących metotreksat. Może znacznie złagodzić nieprzyjemne skutki uboczne, takie jak:
- nudności,
- zmniejszone łaknienie.
Odpowiednie żywienie, bogate w niezbędne składniki odżywcze, witaminy oraz minerały, wzmacnia układ odpornościowy i podnosi ogólne samopoczucie. Zaleca się unikać alkoholu oraz przetworzonej żywności, które mogą zwiększać ryzyko uszkodzenia wątroby — istotnego problemu dla tych, którzy korzystają z terapii metotreksatem. Standardową praktyką jest także suplementacja kwasu foliowego, która pomaga w zmniejszeniu ryzyka działań niepożądanych związanych z leczeniem tym lekiem.
W przypadku trudności z apetytem, warto postawić na małe, ale częste posiłki. Takie podejście może wspierać utrzymanie odpowiedniej masy ciała, a także ograniczyć uczucie nudności. Pacjenci powinni szczególnie dbać o odpowiednią podaż:
- białka,
- zdrowych tłuszczy,
gdyż te składniki odżywcze wspierają regeneracyjne procesy w organizmie. Regularne monitorowanie zmian w apetycie oraz elastyczne dostosowywanie diety są niezwykle istotne. Dzięki temu można skuteczniej minimalizować negatywne skutki terapii metotreksatem. Wysokiej jakości żywienie nie tylko przyczynia się do lepszych efektów terapeutycznych, ale również znacząco poprawia jakość życia pacjentów.
Jakie są zalecenia dietetyczne dla pacjentów leczonych metotreksatem?
Zalecenia żywieniowe dla osób leczonych metotreksatem odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i łagodzeniu skutków ubocznych terapii. Warto, aby dieta była:
- dobrze zbilansowana,
- obfitująca w owoce,
- warzywa,
- pełnoziarniste produkty,
- źródła białka.
Istotne jest również unikanie alkoholu, który może zwiększać ryzyko uszkodzeń wątroby, zwłaszcza w przypadku stosowania metotreksatu. Zaleca się:
- spożywanie mniejszych posiłków w regularnych odstępach czasu, co może przynieść ulgę w nudnościach i braku apetytu,
- suplementację kwasu foliowego, który może zredukować ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów,
- unikanie tłustych i ciężkostrawnych dań, które mogą nasilać problemy żołądkowe,
- odpowiednie nawodnienie organizmu, co również wpłynie pozytywnie na samopoczucie.
Warto dostosować zmiany w diecie do indywidualnych potrzeb pacjenta oraz jego obecnego stanu zdrowia. W przypadku uporczywych dolegliwości, takich jak chroniczne nudności, lekarz może zasugerować stosowanie preparatów osłonowych przed posiłkami. Takie podejście do żywienia nie tylko wspiera organizm, ale także zmniejsza ryzyko wystąpienia skutków ubocznych związanych z leczeniem metotreksatem.
Jak metotreksat wspiera leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów?
Metotreksat odgrywa kluczową rolę w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Jego działanie obejmuje zarówno immunosupresję, jak i właściwości przeciwzapalne, co skutkuje zmniejszeniem bólu, obrzęków i sztywności stawów. Dzięki tym efektom, życie pacjentów ulega znaczącej poprawie.
Mechanizm, dzięki któremu metotreksat działa, polega na tłumieniu aktywności układu odpornościowego, co przyczynia się do spowolnienia postępu choroby. W terapii RZS zazwyczaj stosuje się metotreksat w dawkach wahających się od 10 do 25 mg na tydzień. Dzięki temu możliwa jest lepsza kontrola nad objawami, a jednocześnie ograniczenie ryzyka działań niepożądanych.
Badania naukowe dowodzą, że regularne stosowanie metotreksatu przekłada się na wydłużenie życia pacjentów w zestawieniu z innymi formami terapii. Interakcja metotreksatu z glikokortykosteroidami może również zwiększać efektywność leczenia.
Nie można zapominać o regularnym monitorowaniu wyników badań laboratoryjnych, w tym morfologii krwi, co jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka toksyczności oraz skutków ubocznych. Pacjenci powinni również zrozumieć, jak dieta i styl życia wpływają na efektywność leczenia oraz ogólny stan zdrowia. Wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych może wesprzeć organizm w walce z chorobą i przynieść liczne korzyści dotyczące zdrowia oraz reakcji na przyjmowane leki.
Jak długo można stosować metotreksat w terapii chorób autoimmunologicznych?
Czas trwania terapii metotreksatem w przypadku chorób autoimmunologicznych jest uzależniony od reakcji pacjenta na leczenie oraz jego tolerancji na ten lek. U niektórych osób kuracja może trwać wiele lat, podczas gdy inni mogą być zmuszeni do jej przerwania z powodu skutków ubocznych lub braku zauważalnych efektów. Dlatego niezwykle istotne jest, aby lekarz podejmował decyzje dotyczące długości terapii na podstawie regularnych ocen stanu zdrowia pacjenta.
Dbałość o monitorowanie potencjalnych skutków ubocznych, takich jak:
- hepatotoksyczność,
- otyłość.
Właściwa ocena oraz dopasowanie leczenia pozwala na zminimalizowanie ryzyka toksyczności metotreksatu, co przekłada się na lepszą jakość życia pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi. Metotreksat pełni istotną rolę w kontrolowaniu objawów tych schorzeń, jednak jego stosowanie wymaga stałej opieki medycznej oraz regularnych badań laboratoryjnych. Każdy przypadek powinien być analizowany indywidualnie, aby terapia mogła być jak najlepiej dostosowana do potrzeb konkretnego pacjenta.
Jakie inne leki stosuje się w połączeniu z metotreksatem?
Metotreksat to lek powszechnie stosowany w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) oraz innych chorób o charakterze autoimmunologicznym. Aby zwiększyć jego skuteczność, często łączy się go z innymi preparatami. W szczególności, leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh), takie jak:
- sulfasalazyna,
- hydroksychlorochina.
Wsparcie metotreksatu w kontrolowaniu stanów zapalnych zapewniają również leki biologiczne, takie jak:
- inhibitory TNF-alfa, na przykład etanercept oraz infliksymab,
- inhibitory interleukiny-6, do których należy tocilizumab.
Te preparaty oddziałują na układ odpornościowy, zmniejszając stany zapalne oraz ryzyko uszkodzeń stawów, co jest kluczowe w kontekście RZS. Często metotreksat stosowany jest równocześnie z glikokortykosteroidami, takimi jak prednizon. Steroidy te zazwyczaj przyjmuje się przez krótki czas, aby złagodzić ciężkie objawy podczas zaostrzeń choroby. Połączenie tych leków może przynieść szybkie ulgi w stanach zapalnych, jednak wiąże się także z ryzykiem działań niepożądanych, takich jak:
- otyłość,
- problemy metaboliczne.
W związku z tym niezwykle istotne jest regularne monitorowanie pacjentów przyjmujących metotreksat. Należy bacznie obserwować interakcje z innymi lekami oraz dostosowywać dawki, co jest kluczem do osiągnięcia optymalnych wyników w terapii oraz minimalizacji ryzyka działań ubocznych, co ma duże znaczenie dla sukcesu całego leczenia.
Jakie są interakcje metotreksatu z innymi lekami?
Metotreksat, jako lek, może wchodzić w różne interakcje z innymi substancjami, co znacząco wpływa na jego działanie oraz bezpieczeństwo. Przykładem są niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak:
- ibuprofen,
- naproksen,
które mogą zwiększać toksyczność metotreksatu. Antybiotyki, na przykład trimetoprim/sulfametoksazol (Bactrim), również mają potencjał nasilać efekty działania tego leku, co wymaga szczególnej ostrożności przy ich równoczesnym stosowaniu. Istnieją też inne leki, takie jak:
- inhibitory pompy protonowej,
- omeprazol,
- pantoprazol,
które mogą zakłócać wchłanianie metotreksatu, co z kolei prowadzi do obniżenia jego skuteczności. Probenecyd, stosowany w terapii dny moczanowej, jest kolejnym środkiem, który może spowodować zmniejszenie wydalania metotreksatu z organizmu, zwiększając tym samym ryzyko działania toksycznego.
Pacjenci przyjmujący metotreksat powinni koniecznie informować swojego lekarza o wszystkich lekach oraz suplementach diety, które stosują. Takie podejście pozwala zapobiegać niepożądanym interakcjom. Również regularne monitorowanie wyników badań laboratoryjnych jest istotnym elementem terapii. Dostosowywanie leczenia w oparciu o te wyniki może znacząco zredukować ryzyko działań niepożądanych i optymalizować terapię, szczególnie w kontekście chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
Jakie zmiany mogą wystąpić w obrazie krwi przy leczeniu metotreksatem?
Leczenie metotreksatem może prowadzić do istotnych zmian w obrazie krwi pacjentów. Wśród najczęściej występujących problemów znajdują się:
- niedokrwistość, charakteryzująca się obniżoną ilością czerwonych krwinek, objawia się osłabieniem i chronicznym zmęczeniem,
- leukopenia, czyli spadek liczby białych krwinek, znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia infekcji,
- trombocytopenia, oznaczająca niską liczbę płytek krwi, natomiast podwyższa prawdopodobieństwo krwawień.
W najcięższych przypadkach może także wystąpić pancytopenia, będąca redukcją wszystkich typów komórek krwi. Z tego powodu regularne monitorowanie morfologii krwi jest niezwykle istotne podczas terapii metotreksatem. Systematyczne badania krwi umożliwiają wczesne wychwycenie nieprawidłowości oraz podjęcie stosownych działań, takich jak zmiana dawki leku czy wprowadzenie czasowej przerwy w leczeniu.
Ignorowanie nieprawidłowości we krwi może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Gdy pojawiają się niepokojące objawy, takie jak osłabienie, łatwe siniaki czy częstsze infekcje, zaleca się, aby pacjenci jak najszybciej skontaktowali się z lekarzem. Dostosowanie terapii jest kluczowe dla zminimalizowania ryzyka powikłań związanych z działaniem metotreksatu.
Jakie jest ryzyko hepatotoksyczności przy stosowaniu metotreksatu?
Metotreksat może prowadzić do uszkodzenia wątroby, co określa się mianem hepatotoksyczności. Osoby borykające się z problemami dotyczącymi tego organu, nadużywające alkoholu lub przyjmujące inne leki szkodliwe dla wątroby, znajdują się w podwyższonej grupie ryzyka. Z tego powodu regularne monitorowanie funkcji wątroby jest niezwykle istotne.
W trakcie leczenia metotreksatem kluczowe jest obserwowanie wskaźników takich jak:
- ALT,
- AST,
- poziom bilirubiny.
Wczesne dostrzeganie ewentualnych problemów daje możliwość szybkiej reakcji. Kiedy wyniki badań wskazują na wzrost wskaźników wątrobowych, lekarz może zdecydować o modyfikacji dawki. Taki krok może obejmować zarówno zmniejszenie dawki metotreksatu, jak i całkowite zakończenie terapii. Liczne badania potwierdzają, że regularne kontrole oraz okresowe analizy wątroby są kluczowe w minimalizowaniu ryzyka hepatotoksyczności oraz jej potencjalnych konsekwencji. Długotrwałe stosowanie metotreksatu wymaga szczególnej uwagi. Dostosowanie terapii do wyników badań to istotny element zapewnienia pacjentom najwyższego poziomu bezpieczeństwa.
Jak leczyć nudności i wymioty związane z przyjmowaniem metotreksatu?
Skuteczne łagodzenie nudności i wymiotów wywołanych metotreksatem jest niezwykle istotne dla komfortu pacjentów. Działania niepożądane tego leku mogą prowadzić do utraty apetytu, co negatywnie odbija się na ich zdrowiu. Aby przynieść ulgę w tych dolegliwościach, warto wykorzystać kilka sprawdzonych metod:
- przyjmowanie metotreksatu wieczorem, co może skutecznie zredukować nudności,
- stosowanie leków przeciwwymiotnych, takich jak ondansetron czy metoklopramid, przed posiłkami, co może zwiększyć komfort jedzenia,
- zmiany w diecie; małe i lekkostrawne posiłki oraz unikanie tłustych potraw,
- imbir, dostępny w formie herbaty lub kapsułek, jako naturalne wsparcie w walce z nudnościami,
- odpowiednie nawodnienie; picie wody, herbat ziołowych oraz napojów elektrolitowych,
- unikanie intensywnych zapachów i smaków, które mogą potęgować dyskomfort.
Regularne wizyty u lekarza są niezbędne, ponieważ umożliwiają dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb i monitoring postępów leczenia. Skuteczne zarządzanie nudnościami i wymiotami ma ogromne znaczenie dla jakości życia pacjentów, co umożliwia im kontynuację terapii, kluczowej w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów oraz innych chorób autoimmunologicznych.
Jakie są zalecenia EULAR dotyczące stosowania metotreksatu w terapii?
Zalecenia EULAR, czyli Europejskiej Ligi do Walki z Reumatyzmem, dotyczące metotreksatu w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), mają ogromne znaczenie. Metotreksat uznawany jest za lek pierwszego wyboru w leczeniu tej choroby. EULAR szczególnie akcentuje, jak istotne jest jak najszybsze rozpoczęcie terapii, ponieważ im wcześniej pacjent zacznie leczenie, tym lepsze mogą być wyniki oraz jakość jego życia.
Regularna kontrola stanu zdrowia pacjentów także odgrywa kluczową rolę w ocenie skuteczności kuracji i wykrywaniu ewentualnych działań niepożądanych. Dostosowanie dawkowania metotreksatu do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta jest niezwykle ważne. Lekarze powinni uwzględnić:
- reakcje pacjentów na leczenie,
- potencjalne skutki uboczne, które mogą się pojawić.
EULAR sugeruje również wprowadzenie kwasu foliowego jako formy wsparcia dla osób stosujących metotreksat, co może zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, na przykład uszkodzenia wątroby. W przypadku, gdy pacjent nie ma wystarczającej reakcji na metotreksat, lekarze powinni także rozważyć terapię skojarzoną.
Ważnym zagadnieniem pozostaje hepatotoksyczność, dlatego należy być czujnym na ryzyko uszkodzenia wątroby związane z długotrwałym stosowaniem tego leku. Stąd wynika konieczność regularnych badań laboratoryjnych, które umożliwiają szybkie wykrycie problemów zdrowotnych wynikających z terapii.